Zit, Lig en Blijf – De Basiscommando’s vanuit het perspectief van de hond gezien.

Honden begrijpen menselijke taal niet zoals mensen dat doen. Wat wij zien als commando’s, zijn voor hen geluiden die gekoppeld worden aan bepaalde acties en beloningen. Maar hoe ervaart een hond deze oefeningen?

Stap 1: “Zit!” – Wat wil je van me?

“Mijn mens maakt een geluid: ‘Zit!’ Ik weet nog niet wat dat betekent, maar hij houdt iets lekkers boven mijn neus… Hé, als ik omhoogkijk, beweegt mijn hoofd achterover en – oeps! – ik plof met mijn billen op de grond. Oh! Ik krijg een snoepje! Wat een geluk! Wacht eens… zou dit trucje vaker werken?” In het begin snapt de hond nog niet dat het woord ‘Zit’ iets betekent, maar hij leert via de associatie met de handbeweging en de beloning dat deze actie iets positiefs oplevert.

Stap 2: “Lig!” – Wat wil je nu?

“Oké, ‘Zit’ ken ik nu wel! Maar nu zegt mijn mens iets anders: ‘Lig!’ en hij beweegt zijn hand naar de grond… Ik volg het snoepje met mijn neus en – huh? – mijn buik raakt de vloer. Hé, daar is weer een beloning! Ik snap het nog niet helemaal, maar het lijkt erop dat ik moet gaan liggen om iets lekkers te krijgen.” De hond leert dat ‘Lig’ betekent dat hij helemaal omlaag moet, maar dit voelt misschien nog onwennig. Liggen is voor een hond een kwetsbare positie, dus vertrouwen in de trainer speelt hier een grote rol.

Stap 3: “Blijf!” – Waarom mag ik niet bewegen?

“Nu wordt het ingewikkelder… Mijn mens zegt ‘Blijf’ en beweegt een hand omhoog. Ik wil naar hem toe lopen – maar wacht! Als ik blijf zitten, krijg ik iets lekkers! Oké, ik probeer het nog even. Maar wat als hij verder wegloopt? Mag ik dan écht niet bewegen? Dit is moeilijk!” ‘Blijf’ is een uitdaging, want de hond wil van nature volgen. Hij moet nu leren dat stil blijven zitten of liggen ook een beloning oplevert. Dit vraagt veel geduld en herhaling.

Stap 4: Moeilijkere versies – Kan ik dit ook met afleiding?

“Wacht even… Nu probeert mijn mens weg te lopen terwijl ik moet blijven zitten? Dat voelt oneerlijk! Oh, hij kijkt blij als ik blijf… en ja, daar is weer een snoepje! Misschien moet ik dit vaker doen, ook als er andere leuke dingen om me heen gebeuren.” De hond leert nu om de commando’s ook onder afleiding uit te voeren. Dit vergt extra concentratie en zelfbeheersing.

Wat betekent dit voor de hond?

Voor een hond zijn commando’s niet meer dan geluiden, totdat hij leert dat ze een betekenis hebben. Door herhaling, beloning en geduld ontdekt hij dat bepaalde woorden gekoppeld zijn aan acties die hem iets opleveren. Uiteindelijk leert hij niet alleen de basiscommando’s, maar begrijpt hij ook dat opletten en luisteren hem voordelen brengt – wat de samenwerking tussen hond en eigenaar versterkt.

Voor een hond zijn deze basiscommando’s niet zomaar woorden, maar patronen die hij leert herkennen door beloning en herhaling. In zijn hoofd ontstaat de koppeling:

• ‘Zit’ = Billen op de grond = Beloond worden
• ‘Lig’ = Buik op de grond = Goed gedaan!
• ‘Blijf’ = Stil blijven = Extra beloning

Door deze oefeningen begrijpt de hond beter wat er van hem verwacht wordt en leert hij zich beter aan te passen aan het dagelijks leven met mensen. En zolang er af en toe een lekkere beloning of een enthousiaste “Goed zo!” bij komt kijken, vindt hij het trainen alleen maar leuk!

Het stap voor stap aanleren en de meest gemaakte fouten worden uitgebreid beschreven in het boek HondenLogica.